In 2006 was het gebouw, waar zich nu het schooltje en het HONK bevinden (gebouwd naar het voorbeeld van een daglonershuisje van ongeveer 150 jaar geleden), aan een schilderbeurt toe. Daardoor deed zich de mogelijkheid voor, om te schilderen in de kleuren, die in de tijd dat zulke huisjes gebouwd werden, gebruikelijk waren.
Net als overal, keek men in die tijd als men iets wilde maken, eerst wat men in huis had, of wat in de buurt te vinden was. Alleen als je het werkelijk niet kon vinden, ging je het kopen. Lijnolie had iedereen wel: van het eigen vlasveldje. Als die verontreinigd was, dan kon je er bijvoorbeeld nog raamkozijnen mee instrijken, dan werden deze niet zo vlug rot. Maar als het even mogelijk was, probeerde men toch aan wat kleur te komen. Het oog wil immers ook wat.
Wat hier ter plekke werd gevonden, was ijzeroer, een soort ijzererts, dat zich op geringe diepte bevond. Je haalde een stuk uit de grond, door bevriezing viel deze ijzeroer tot poeder uit elkaar, vermengd met lijnolie kreeg je dan oxidebruin. Je kon ook bij de drogist voor een dubbeltje “geelsel” kopen, oker, dit mengen met lijnolie en dan had je geel. (oker komt net als ijzeroer in de grond voor). Deze kleuren kun je weer onderling mengen. Het verklaart dan ook het veelvuldig gebruik van deze kleuren destijds: bij de hand, goedkoop en gemengd met lijnolie een duurzame verf.
Als je lijnolie enkele jaren liet staan, dikte deze in en je had standolie. Dat gaf betere verf: het standgroen, standwit, standrood enz. Het pigment groen werd gemaakt uit koperoxide, wit uit loodwit. De pigmenten groen, wit en rood waren synthetisch en duur. Met name groen, door de prijs van koper. De grondstof voor rood is kwik, vermiljoen, voor blauw: kobalt. Deze dure kleuren zag je eigenlijk alleen maar op huizen van eigenaren met geld. Kleur als status! Originele kleuren worden niet meer gemaakt, omdat het pigment giftig is, je eet het niet op, maar bij de productie komen giftige stoffen vrij!
De kleuren, gebruikt bij het schooltje en het Honk, benaderen de originele kleuren: tegenwoordig kunnen alle kleuren namelijk synthetisch worden gemaakt en hebben daardoor allemaal dezelfde eigenschappen wat betreft kleurecht, glans, hechting, duurzaamheid, wat alles een stuk makkelijker maakt. En, de kleuren hebben een nummer dat bij elke verfhandel meteen gemaakt kan worden. Modern is soms zo gek nog niet…
Gérard Achten