De zelfbinder

Al jaren hebben we in onze collectie een zelfbinder uit de jaren 50 van de vorige eeuw. Dit is een machine die het graan maait én met touw bindt tot bossen, schoof of garf genaamd. Deze zelfbinder is uniek want hij is uitgerust met een stokkenapparaat. Dat zorgt voor de geleiding van het graan door middel van stokken in plaats van geleiding door een wals.

Van deze machine werden er diverse gebouwd door de Fella-Werke GmbH uit Neurenberg. Hier in de omgeving werden meestal zelfbinders van Mc. Cormic, Batz en Massey Harris gebruikt, die uitgerust waren met een haspel voor de geleiding van het graan. De Fella-binder is ook uitgerust met een rolscheider die ervoor zorgt dat het afgemaaide graan niet blijft haken aan het nog vaststaande gewas. Onze zelfbinder was voorheen in gebruik bij een loonwerker.

De zelfbinder had een grondige opknapbeurt nodig om hem weer geschikt te maken voor gebruik, wellicht bij onze Oogstdag. Vrijwilligers van de metaalwerkplaats hebben onder leiding van Albert Bongers een aantal jaren gewerkt aan de restauratie van deze machine. Eerst moesten ze informatie zoeken over de diverse onderdelen en uitzoeken hoe de verbindingen in elkaar zaten. Waren de onderdelen nog origineel?

De zelfbinder is helemaal uit elkaar gehaald. Alle onderdelen zijn gecheckt, geolied en weer in elkaar gezet. Het vinden van stof voor een passend doek was één grote speurtocht, maar werd uiteindelijk ontdekt bij een zeilmakerij in Venlo, bij ARTON dekkleden. In de zelfbinder bevinden zich ook een aantal houten onderdelen. Die zijn door vrijwilligers van de timmerwerkplaats nagekeken en waar nodig vervangen door zorgvuldig gemaakte nieuwe onderdelen. Dankzij de inspanning van de vrijwilligers staat de machine weer in vol ornaat tentoongesteld in de landbouwschuur.

Jammer…, voor een demonstratie van de oogstmachine zijn de graanperceeltjes van het museum te klein. Ook in de nabijheid van het museum is geen perceel beschikbaar om de machine tijdens de Oogstdag te gebruiken. Binnenkort plaatsen we een scherm waarop je via een filmpje de machine in werking kunt zien.

Piet Lenssen